کاربردها ، انواع و عملکرد دستگاه کیوسوئیچ
دستگاه لیزر کیوسوئیچ، یکی از دقیقترین فناوریهای پاکسازی و جوانسازی پوست است که با پالسهای بسیار کوتاه در حد نانو یا پیکوثانیه، سلولهای رنگی نظیر ملانین و جوهر تاتو را بدون آسیب به بافت اطراف خرد میکند. این دستگاه در مدلهای مختلف مثل Nd:YAG، Ruby و دستگاه لیزر Alexandrite عرضه میشود و توانایی درمان لکهای مقاوم، ککومک، تاتو، تیرگی نواحی بدن و حتی کربنتراپی برای بستن منافذ پوست را دارد. مزیت بزرگ این فناوری نسبت به لیزرهای حرارتی، ایمنی بالاتر برای تیپهای پوستی مختلف و کاهش چشمگیر التهاب و قرمزی پس از کار است. پزشکان به دلیل دقت هدفگیری سلولهای پیگمانته و سرعت بالای ترمیم، آن را انتخاب اصلی در درمانهای زیبایی و تخصصی پوست میدانند. کیوسوئیچ نهتنها عملکردی علمی دارد، بلکه نتیجهاش برای بیمار ملموس، سریع و بدون عارضه است.
استفاده از این دستگاه که شباهت زیادی با دستگاه لیزر تیتانیوم دارد، کاربردهای فراوانی در تمامی نقاط بدن از جمله از بین بردن موهای زائد و یا حذف تتو دارد.
آنچه در ادامه می خوانید
معرفی لیزر کیوسوئیچ
لیزر کیوسوئیچ (Q‑Switch) یک شاهکار در علم فیزیک پزشکی است که مرزهای درمانهای پوستی را جابهجا کرده است. عملکرد این دستگاه کاملاً متفاوت از لیزرهای حرارتی رایج است؛ بهجای سوزاندن یا لایهبرداری، از پالسهای نوری فوقکوتاه و پرتوان استفاده میکند. این پالسها در کسری از ثانیه (نانوثانیه یا پیکوثانیه) با حداکثر انرژی به لایههای میانی پوست نفوذ کرده و رنگدانهها (ملانین یا جوهر تاتو) را هدف قرار میدهند. انرژی پرتو جذب شده، باعث خرد شدن رنگدانهها به ذرات بسیار کوچک میشود که سیستم دفاعی بدن آنها را دفع میکند. این مکانیسم هدفمند باعث میشود تا بافتهای مجاور آسیب نبینند و عوارض جانبی نظیر التهاب یا سوختگی به حداقل برسد. این دستگاه به یک استاندارد طلایی در کلینیکهای زیبایی برای پاکسازی دقیق تاتو و درمان لکهای مقاوم تبدیل شده است و انتخابی مطمئن برای پزشکان است که به دنبال نتایج ماندگار و ایمن هستند.
تفاوت پیکوسکند و نانوسکند
تفاوت اصلی در انواع دستگاه لیزر کیوسوئیچ، به مدت زمان تابش پالس مربوط میشود؛ جایی که نانوسکند و پیکوسکند از هم متمایز میشوند. نسل قدیمیتر این دستگاهها بر پایهی نانوسکند کار میکردند؛ پالسهایی که حدود یک میلیاردیم ثانیه طول میکشیدند و قادر بودند رنگدانهها را به قطعات کوچک بشکنند. اما ظهور فناوری پیکوسکند انقلابی در این عرصه به وجود آورد. پالس پیکوسکند تقریباً صد برابر کوتاهتر است؛ یعنی کسری از یک تریلیونم ثانیه. این پالس فوقکوتاه، شوک مکانیکی بسیار قویتری به رنگدانهها وارد کرده و آنها را به ذرات بسیار ریزتر تبدیل میکند. این دقت بالا، عملاً به معنای جلسات درمانی کمتر (بهطور میانگین ۳ تا ۵ جلسه در مقابل ۶ تا ۱۰ جلسه) و بهبودی سریعتر پوست است. اگرچه دستگاههای پیکوسکند گرانتر هستند، اما برای لکهای مقاوم و تاتوهایی که با نانوسکند پاسخ ندادهاند، انتخابی ایدهآل و با کمترین خطر عوارض جانبی محسوب میشود.
| ویژگی کلینیکی | پیکوسکند (Picosecond) | نانوسکند (Nanosecond) |
|---|---|---|
| سرعت پالس | فوق سریع (تریلیونم ثانیه) | سریع (میلیاردیم ثانیه) |
| دقت اثر | بسیار بالا (خرد کننده عالی) | متوسط تا خوب (خرد کننده) |
| ایمنی پوست | بالاترین (ریسک عارضه بسیار کم) | خوب (ریسک عارضه کمی بیشتر) |
| حذف تاتو | ۳ تا ۵ جلسه (ایدهآل برای رنگی) | ۶ تا ۱۰ جلسه (مناسب برای مشکی) |
| کاربرد کلیدی | لک مقاوم، جوانسازی پیشرفته | لکهای پایه، کربنتراپی، تاتوی ساده |
| قیمت دستگاه | گرانتر (فناوری نسل جدید) | اقتصادیتر (فناوری استاندارد) |
انواع دستگاههای موجود در ایران
تنوع در بازار دستگاه لیزر کیوسوئیچ ایران از چندین ساختار کریستالی و مکانیسم پالس پیروی میکند. ساختارهای اصلی شامل Nd:YAG با طول موجهای ۱۰۶۴ و ۵۳۲ نانومتر هستند که بیشترین کاربرد را در درمان ضایعات رنگی و تاتوهای مشکی دارند. انواع یاقوتی (Ruby) و الکساندرایت نیز با طول موجهای ۶۹۴ و ۷۵۵ نانومتر، طیف درمانی را گسترش داده و برای رنگدانههای خاص پوستی مناسب هستند. از نظر عملکرد، تفاوت اصلی میان نسل نانوسکند (قدیمیتر و اقتصادیتر) و پیکوسکند (جدیدتر و با دقت بالاتر) تعریف میشود. مدلهای پیکوسکند با سرعت تریلیونیم ثانیه، رنگدانهها را به ذرات بسیار ریزتری خرد کرده و دوره درمان را کوتاه میسازند. انتخاب هر نوع وابسته به طیف تخصصی خدمات هر مرکز درمانی خواهد بود.
مدلهای تجاری پرفروش
بازار دستگاه لیزر کیوسوئیچ در ایران تحت سلطه چند برند معتبر جهانی و چینی است که هرکدام مزیت رقابتی خاص خود را دارند. سایناشور (Cynosure) و پیکوشور (PicoSure) از شناختهشدهترین برندهای آمریکایی هستند که بیشتر بر فناوری پیکوسکند پیشرفته متمرکز شده و با قیمتهای بالایی در حدود ۵۸۰ میلیون تومان یا بیشتر معامله میشوند. این دستگاهها برای کلینیکهایی با خدمات تخصصی و هدف قرار دادن تاتوهای مقاوم به کار میروند. در مقابل، نوبوی (Nubway) به عنوان یک برند چینی باکیفیت، طیف گستردهتری از نانوسکند (حدود ۱۷۹ میلیون تومان) تا پیکوسکند (حدود ۵۱۰ میلیون تومان) را ارائه میدهد. این تنوع مدل به کلینیکها امکان میدهد تا با توجه به بودجه و حجم خدمات خود، دستگاه مورد نظر را تهیه کنند. اعتبار بالای این برندها تضمین کننده کیفیت و پشتیبانی فنی بلندمدت است.
| مدل دستگاه | طول موجها | توان و ویژگی فنی | بازده بالینی تقریبی | مناسب برای |
|---|---|---|---|---|
| SinoSure PicoSure Nix | 532 / 755 / 1064 / 1320 | 1000 وات، تیوب Coherent آمریکا | 100٪ جوابدهی در 3 تا 5 جلسه | کلینیکهای تخصصی پوست و حذف تاتوهای مقاوم |
| Nubway Picosecond | 532 / 1064 / 1320 | لیزر سرد با دقت بالا | حذف لک و تاتو در 3 تا 5 جلسه | کلینیکهای حرفهای و جوانسازی پیشرفته |
| Nubway Nanosecond | 532 / 1064 | توان متوسط، پایدار | حذف تاتو در 6 تا 8 جلسه | کلینیکهای پایه یا تازهتأسیس |
انتخاب مناسب با نوع خدمات
انتخاب دستگاه لیزر کیوسوئیچ باید مستقیماً با سطح خدمات کلینیک شما هماهنگ باشد. برای کلینیکهای تازهتاسیس یا مراکزی که خدمات پایهای مانند کربنتراپی و درمان لکهای سطحی را ارائه میدهند، یک دستگاه نانوسکند با قیمت اقتصادیتر (حدود ۱۷۹ میلیون تومان) کفایت میکند. این مدلها به دلیل قیمت مناسب، ریسک سرمایهگذاری کمتری دارند. اما اگر هدف کلینیک شما تبدیل شدن به یک مرکز تخصصی در حذف تاتوهای چندرنگ یا درمان ضایعات رنگی پیچیده است، سرمایهگذاری در مدلهای پیکوسکند پیشرفته (مانند نوبوی یا سایناشور) با فناوری پالس سریع ضروری است. این دستگاهها نه تنها دقت بالاتری دارند بلکه رضایت زیباجو (که در منابع بالای ۹۵ درصد اعلام شده) را نیز تضمین میکنند. در نهایت، کیفیت و توان دستگاه (مثلاً ۱۰۰۰ وات) باید متناسب با حجم بالای بیمار انتخاب شود.
کاربردهای کیوسوئیچ
آشنایی با دستگاه لیزر کیوسوئیچ که کاربردهای فراوانی دارد می توان برای رفع تتو و خالکوبی، جوانسازی پوست، رفع آفتاب سوختگی، از بین لک و کک و مک، رفع لک های قهوه ای و چین و چروک پوست صورت از موارد مورد استفاده وسیع از این دستگاه می باشد.
از دیگر موارد استفاده از دستگاه لیزر کیوسوئیچ می توان به درمان مشکلات وریدی که به رگ های عنکبوتی نیز معروف است نام برد. این دستگاه می تواند انواع امراض وریدی و مویرگ های واریس را از بین ببرد استفاده از این دستگاه برای رفع عفونت قارچی ناخن ها نیز استفاده و کاربرد دارد. این دستگاه با قدرت نفوذی که دارد می تواند از سطح سخت ناخن عبور کرده و لایه های زیرین ناخن را ترمیم و اصلاح نماید. به طور کلی موارد زیر کاربردها را به طور کامل بیان کرده است.
- پاک کردن تاتو و خالکوبی بدن
- درمان لکهای عمقی پوست مانند ملاسما و لنتیگو
- روشنسازی پوست بدن، زیر بغل و کشاله ران
- کربن تراپی برای پاکسازی منافذ و کنترل چربی پوست
- جوانسازی پوست و تحریک طبیعی کلاژن
- درمان ککومک و لکههای ناشی از آفتابسوختگی
- رفع خالهای قهوهای و ضایعات رنگدانهای سطحی
- بهبود اسکارهای سطحی پس از جوش یا جراحی
- ترمیم رنگ پوست ناهمگون یا تیره پس از بارداری
- حذف آرایش دائم، تاتو ابرو و خط چشم
- کاهش قرمزی یا التهاب پس از لیزرهای دیگر
- بهبود بافت، صافی و یکنواختی پوست
- درمان تیرگی ناحیه تناسلی با روش ایمن
- بهبود کیفیت پوست در مردان (لیزر فیشیال مردانه)
- مراقبت تکمیلی پس از درمانهای نوری برای کاهش التهاب
چگونگی استفاده از دیوایس
قبل از استفاده از این دستگاه باید از نور آفتاب دوری کرد تا آثار سوختگی باعث کم اثر شدن و مانعی برای استفاده از این دستگاه نشود با استفاده از این دستگاه در جلسه اول آثار و نتایج آن بعد از هفته اول قابل مشاهده است. این اثرات تا چهل درصد قابل پیش بینی و قابل رویت است با استفاده از این دستگاه لیزر می توان بعد از هفته چهارم تا ششم به نتایج قابل قبول و رفع اثرات تتو و یا خالکوبی دست یافت.
مراحل استفاده از دستگاه لیزر کیوسوئیچ
تعیین نوع ضایعه
در آغاز، پزشک با بررسی دقیق نوع پوست، رنگ ضایعه و عمق رنگدانه، طول موج مناسب دستگاه کیوسوئیچ را انتخاب میکند. این ارزیابی با در نظر گرفتن نوع درمان (تتو، لک، ملاسما یا جوانسازی) انجام میشود. تعیین میزان انرژی اولیه اهمیت زیادی دارد تا از تحریک شدید یا التهاب جلوگیری شود. معمولاً از تست اسپات روی ناحیه کوچک استفاده میشود تا واکنش پوست سنجیده شود. این مرحله پایه موفقیت درمان و کاهش عوارض بعدی است.
آمادهسازی ناحیه درمان
پوست بهطور کامل از چربی، کرم یا مواد آرایشی پاک میشود تا جذب لیزر به حداکثر برسد. در صورت نیاز، از بیحسی موضعی یا اسپری سرد برای راحتی بیمار استفاده میشود. اپراتور باید از عینک مخصوص محافظ طول موج استفاده کند و بیمار نیز مجهز به محافظ چشمی شود. تنظیم زاویه تابش و فاصله پروب از پوست با دقت بالا انجام میگیرد. تمیزی سطح پوست باعث کاهش ریسک سوختگی یا تغییر رنگ ناخواسته میشود.
انجام شاتگذاری لیزر
اپراتور با توجه به هدف درمانی، فرکانس، انرژی خروجی و نوع فیلتر (۵۳۲، ۷۵۵ یا ۱۰۶۴ نانومتر) را تنظیم میکند. تابش نور بهصورت موازی و یکنواخت انجام میشود تا گرما در لایه درم پخش گردد بدون اینکه اپیدرم دچار آسیب شود. در طول کار، پوست بهصورت مرحلهای خنک میشود تا احتمال التهاب کاهش یابد. فاصله زمانی بین شاتها باید ثابت بماند تا انرژی بهدرستی تخلیه شود. این مرحله حساسترین بخش عملیات محسوب میشود.
پاکسازی و خنکسازی پوست
بلافاصله پس از اتمام لیزر، ناحیه درمان با گاز استریل و محلول فیزیولوژیک تمیز میشود. استفاده از کمپرس سرد یا دستگاه کول ایر به کاهش قرمزی و تورم اولیه کمک میکند. پزشک میتواند بسته به نوع ضایعه از کرمهای ضد التهاب و ترمیمکننده تجویز کند. در این مرحله نباید از الکل یا مواد تحریککننده پوست استفاده شود. هدف اصلی، کنترل واکنش التهابی و تسریع روند ترمیم طبیعی پوست است.
استفاده از دستگاه لیزر کیوسوئیچ برای چه کسانی منع شده است
استفاده یا خریداری دستگاه های لیزر جدید برای کسانی که سابقه بروز تبخال در بدن خود دارند منع شده است. همچنین برای خانم های باردار و کسانی که بیماری زمینه ای پوستی دارند نیز نباید استفاده نمایند. برای افرادی که پوست تیره ای دارند بهتر است از دستگاه دیگری استفاده کنند. این دستگاه برای افراد سفید پوست بهترین بازخورد را دارد.افراد با زخم های باز و در حال درمان و یا افرادی که به اختلالات و عفونت پوستی دچار هستند نیز استفاده از این دستگاه و کلاً لیزر کردن منع گردیده اند.
تعداد جلسات و مقدار ماندگاری
تعداد جلساتی که از دستگاه لیزر کیوسوئیچ می توان استفاده کرد، بستگی به حجم محلی که می خواهیم از آن برای لیزر کردن استفاده کنیم دارد. مثلاً برای برداشتن تتوی یک ناحیه از دست تا چهار جلسه نیاز است تا نتایج قابل قبول حاصل گردد و به الطبع هر چه حجم کار بیشتر باشد میزان مراجعه و تعداد جلسات افزایش می یابد. میزان ماندگاری و بهتر بگوییم میزان از بین رفتن اثر تتو و یا خالکوبی با سه الی چهار جلسه می تواند از بین برود و اثر بخشی خوبی حاصل می گردد.
مراقبت پس از لیزر
مراقبت و ترمیم پس از انجام لیزر توسط دستگاه لیزر کیوسوئیچ مرحلهای حیاتی در تضمین نتیجه درمان و جلوگیری از عوارض پوستی است. پوست پس از تابش پالسهای نوری دچار تحریک خفیف و گاهی قرمزی یا تورم موقت میشود، بنابراین رعایت چند نکته ساده اما تخصصی ضروری است. در ۲۴ ساعت نخست، خنکسازی ناحیه با پک سرد و پرهیز از شستوشوی مستقیم توصیه میشود. استفاده از پمادهای ترمیمکننده مانند زینک اکساید یا تتراسایکلین طبق نظر پزشک به ترمیم لایه سطحی کمک میکند. در این دوره باید از نور مستقیم خورشید، سونا، ورزش سنگین و لوازم آرایشی اجتناب کرد تا التهاب تشدید نشود. نوشیدن آب فراوان، مصرف کرم ضد آفتاب با پوشش بالا و پرهیز از خاراندن یا کندن پوست پوستهریزی شده، روند بازسازی را سرعت میدهد. این مراقبتها موجب بازگشت سریع رنگ طبیعی و افزایش ماندگاری نتایج درمان خواهند شد.
Proper post-laser care substantially influences the overall healing outcome and reduces pigmentary complications in Q-switched treatments.”
مراقبت صحیح پس از انجام لیزر تأثیر چشمگیری بر نتیجه کلی ترمیم پوست دارد و احتمال بروز مشکلات رنگدانهای در درمانهای کیو سوئیچ را کاهش میدهد.
منبع: pmc
سوالات رایج درباره دستگاه لیزر کیوسوئیچ
چرا برخی کلینیکها بین نانوسکند و پیکوسکند تفاوت قیمت زیادی دارند؟
علت اصلی تفاوت قیمت در فناوری پالس دستگاه لیزر کیوسوئیچ است؛ پیکوسکند با سرعت پالس هزار برابر بالاتر از نانوسکند، دقت و اثربخشی بهتری در ضایعات مقاوم و تتوهای چندرنگ دارد. این فناوری نیاز به تیوب لیزر پیشرفتهتر دارد که هزینه تولید و نگهداری بالاتری دارد.
آیا مراقبت غذایی خاصی پس از انجام لیزر توصیه میشود؟
مصرف خوراکیهای حاوی آنتیاکسیدان مانند میوههای قرمز، مرکبات، مغزها و آب فراوان پس از لیزر توصیه میشود. این ترکیبات از التهاب سلولی جلوگیری و به ترمیم سریعتر پوست کمک میکنند. همچنین پرهیز از غذاهای پرادویه و نوشیدنیهای داغ در ۴۸ ساعت نخست مفید است.
تأثیر تعداد پالسهای هر شات بر نتایج درمان چیست؟
افزایش تعداد پالسها میتواند انرژی مؤثر بیشتری را به بافت هدف برساند اما در صورت تنظیم نادرست موجب تخریب بافت سالم میشود. بهترین عملکرد زمانی حاصل میشود که انرژی هر پالس با نوع ضایعه و ضخامت پوست همخوانی داشته باشد. دقت تنظیمات توسط اپراتور در این مرحله اهمیت زیادی دارد.
آیا لیزر کیو سوئیچ برای درمان تیرگی لبها یا زیر چشم خطر دارد؟
این مناطق به دلیل نازکی پوست و تراکم بالای رگهای خونی حساس هستند؛ استفاده از کیو سوئیچ تنها با تنظیمات بسیار ملایم و توسط پزشک متخصص مجاز است. در غیر اینصورت احتمال التهاب یا تیرگی برگشتی وجود دارد.